انواع کاغذ کتاب و تفاوت های آن ها

کاغذ، مصرف­ ها و نام­ های بیشماری دارد. بیشتر نام ­هایی که تولیدکنندگان روی محصولات خود گذاشته­ اند، تجارتی است. فهرست کردن نام انواع کاغذها، به صورت بالا بلندی خواهد انجامید، اما برای نمونه،  انواع کاغذ کتاب بسیار متنوع بوده که برخی از آن ها عبارتند از:

• کاغذ آنتیک
• افست
• انجیلی
• اندوده شده
• کاغذ پوستر
• تحریر (ایرانی، خارجی)
• کاغذ­ جل
• کاغذ روزنامه
• فتوکپی
• کارتریج
• کرافت
• کربن
• کرومر
• گلاسه (اروپایی، آسیایی)
• لعاب­دار
• لفاف
• مکانیکی
• انواع کاغذهای ویژه

این­ها نام­ هایی از انواع کاغذ کتاب است که اکنون در بازار کار به ­کار می­ رود و شناخته می­شود، اما بیش از این­ها هم هست.

انواع کاغذ کتاب و کاغذ غیر چاپی

به طور کلی کاغذ بر اساس کاربرد آن می­توان به دو دسته اصلی تقسیم کرد:

کاغذهایی که مصرف چاپی دارد

کاغذهایی که مصرف چاپی ندارد

کاغذهایی که مصرف چاپی ندارد، مانند کاغذ دیواری، دستمال کاغذی، کاغذهای صنعتی که در تولیدات مختلف کارخانه­ ای مصرف دارند. کاغذهای بسته ­بندی و حتی کاغذ تحریر موضوع بحث این مطلب نیست. کاغذهایی که در چاپ مصرف دارد، به سه دسته عمده تقسیم می­شود:

• کاغذهای مخصوص چاپ کتاب.
• کاغذهای روزنامه و مجله.
• کاغذهای پوشش کتاب و مجله و جلد.

از کاغذ های چاپی کمیتوان در انواع چاپ مانند چاپ افست ، چاپ دیجیتال و همینطور چاپ ریسوگرافی استفاده نمود. از کاغذهای نامرغوب، مانند کاغذهای کاهی و روزنامه، برای مصرف­های فراوان و زودگذر و از کاغذهای مرغوب، مانند گلاسه، در چاپ کتاب های نفیس و ماندگار استفاده می­شود.

همه انواع کاغذ کتاب را به اعتبار شفاف بودن یا مات بودن، می­توان به دو دسته عمده براق و مات تقسیم کرد. همه کاغذهای براق جزو دسته مرغوب و همه کاغذهای مات (جز گلاسه مات و نیمه مات) جزو دسته نامرغوب یا کمتر مرغوب قرار می­گیرد.

وزن انواع کاغذ کتاب

کاغذ که یکی از اصلی ترین اجزای کتاب است مشخصه دیگری نیز دارد و آن وزن است؛ برای مثال می­گویند کاغذ 70 گرمی یا 80 گرمی. مبنای این تقسیم بندی، وزن یک متر مربع کاغذ است. کاغذ 80 گرمی یعنی کاغذی که وزن یک متر مربع آن 80 گرم باشد. هر چه گرم کاغذ بیشتر باشد، وزن کاغذ زیادتر و ضخامت آن بیشتر است. کاغذهای سفید به وزن­های 50، 60، تا 110 گرمی تولید می­شود. کاغذهای بیش از 110 گرمی هم برای مصارف خاص، به ویژه کارهای فنی- هنری در بازار هست. کاغذ سفید 50 گرمی نازک ترین کاغذ است.

 در ضمن واحد شمارش کاغذ در چاپ و نشر بند است، هر بند از 500 برگ کاغذ تشکیل می­شود. اصطلاح «نیم بند» هم به کار می­رود، به معنای 250 برگ، یعنی نصف یک بند.

در ایران، بین اهل فن چاپ و نشر  برای کاغذ اصطلاحات خاصی رایج است، از جمله: چهار ونیم ورقی، چهار ورقی، سه ورقی، دو ورقی، یک و نیم ورقی و نیم ورقی. مبنای این نام­گذاری، تعداد تاهایی است که برگ کاغذ در مصرف چاپی می­خورد.