دستگاههایی که بر اساس فناوری الکترونیکی/ دیجیتالی کار میکنند، روزبهروز متنوعتر و برشمار و قابلیتهای آنها افزوده میشود. پیش از فناوری «زیروگرافی» که دستگاههای زیراکس با سرعت، کیفیت، و تواناییهای بسیار به بازار آمد، دستگاههای «ریسوگرافی» در عرصه چاپ و نشر بهسان راه میانبری بین چاپ و زیراکس عمل میکنند. شرکتها و دفترهای فنی که به تکثیر متن در دهها یا صدها نسخه نیاز دارند، احتیاج خود را با دستگاه ریسوگراف به خوبی تامین میکنند.
ریسوگراف در ابتدا نام تجاری یکی از محصولات ژاپنی در زمینه صنعت چاپ بود. اما به تدریج وارد عرصه چاپ شد. از آن به بعد این نام به عنوان یک اسم عام مورد استفاده قرار گرفت. آنچه امروزه به عنوان چاپ ریسوگراف شناخته شده، با استفاده از ۹۰ دستگاه چاپ قابل انجام است. دستگاهی که برای چاپ ریسو بهکار گرفته میشود، همچون دستگاههای استنسیل قدیمی کار میکند. البته در حال حاضر امکانات جدیدتری نیز در آنها تعبیه شده است.
کیفیت در چاپ ریسوگرافی
کتابی که در چند نسخه به شیوه چاپ ریسوگرافی تکثیر شود، از نظر کیفیت و از دیدگاه کسانی که به جنبههای کاملاً فنی چاپ تسلط ندارند، با کتاب چاپی متفاوت به نظر نمیرسد، در ضمن چاپ رنگی هم از طریق آن عملی است و میتوان با تعویض درام برای هر یک از رنگهای اصلی، کار چاپ رنگی را انجام داد، اما با توجه به نداشتن سنجاق نشان (وسیله تنظیم انطباق چهار رنگ اصلی بر هم) کیفیت آن مانند چاپ افست نیست. از ریسوگراف برای چاپ کتاب در تیراژ محدود استفاده میشود.
مکانیزم کار ریسوگرافی
در شیوه چاپ ریسوگرافی نوعی مرکب خمیری شکل درون استوانهای به نام «درام» قرار میگیرد. این مرکب کل سطح این استوانه را میپوشاند که مانع از عبور مرکب میشود. به این پوشش «مستر» گفته میشود. روش کار بدین شکل است که در جاهایی که قرار است نوشته یا طرحی روی کاغذ چاپ گردد، برروی سطح مستر منافذ بسیار ریزی ایجاد میشود، زمانی که کاغذ در تماس با مستر قرار میگیرد، مرکب به بیرون از این پوشش تراوش میکند و از این طرق، طرح مورد نظر روی کاغذ چاپ میگردد.
فناوری ریسوگرافی بهسرعت در حال پیشرفت است. احتمال میرود که این دستگاهها با چند تحول اساسی دیگر بتوانند جانشین دستگاههای غولآسای کنونی چاپ باشد. اقتصادیشدن چاپ به شیوه ریسوگرافی و افزایش سرعت و سطح چاپ در آن، از جمله چالشهای پژوهش در زمینه فنون ریسوگرافی است. ریسوگرافی تا حدودی نیز در ایران رواج یافته و با استقبال روبهرو شده است.
بدون دیدگاه